Σκλήρυνση κατά πλάκας: Γιατί πλήττει όλο και περισσότερους νέους και γυναίκες;

Ηταν γύρω στη δεκαετία του 1860 όταν η ομάδα του καθηγητή Charcot στο νοσοκομείο Salpe­triere στο Παρίσι έκανε ολοκληρωμένη περιγραφή της πολλαπλής σκλήρυνσης.
Από τότε έχει περάσει περισσότερο από ένας αιώνας και για καιρό η νόσος αποτελούσε μια αινιγματική, εκφυλιστική κατάσταση, που οδηγούσε στην αναπηρία και τον θάνατο.

Τα τελευταία όμως τριάντα χρόνια, η πολλαπλή σκλήρυνση άρχισε να αποκαλύπτει τα πολλά της πρόσωπα χάρη στην εξέλιξη της απεικονιστικής ιατρικής.

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της πολλαπλής σκλήρυνσης είναι διαταραχές στην όραση (θάμπωμα και διπλωπία), αδυναμία στα άκρα, διαταραχές στην ισορροπία και στον συγχρονισμό κινήσεων, μυϊκοί σπασμοί, απώλεια της αισθητι­­κό­τητας κ.ά.

Τι γνωρίζουμε για τη νόσο; Η πολλαπλή σκλήρυνση (multiple sclerosis, MS), είναι μια χρόνια, νευρολογική, αυτοάνοση ασθένεια στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στο κεντρικό νευρικό σύστημα προκαλώντας απομυελίνωση.
Η νόσος εμφανίζεται απρόβλεπτα και χαρακτηρίζεται από επεισοδιακή εμφάνιση νευρολογικών συμπτωμάτων με εξάρσεις και υφέσεις. Τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την πολλαπλή σκλήρυνση είναι η ετερογένεια των βλαβών, ενώ δεν είναι δυνατόν να καθορισθεί πότε η νόσος θα υποτροπιάσει και δεν είναι σαφές ποιοι παράγοντες θα οδηγήσουν στην υποτροπή.
Πλήττει κυρίως άτομα νεαρής ηλικίας, ενώ ιδιαίτερα ευάλωτες στη ασθένεια είναι οι γυναίκες. Η νόσος δεν είναι κληρονομική, ενώ στον γενικό πληθυσμό η πιθανότητα να πάσχει κανείς είναι μικρότερη από 1%.
Στις οικογένειες που πάσχει ένα άτομο, τα συγγενικά άτομα (παιδιά, αδέρφια, γονείς) έχουν ως 3% μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν, ενώ οι ομοζυγωτικοί δίδυμοι έχουν 30% μεγαλύτερη πιθανότητα.
Δεν είναι γνωστά τα αιτία που στρέφουν το ανοσοποιητικό σύστημα εναντίον του ίδιου του εαυτού. Ωστόσο, υπάρχουν θεωρίες για τους ενοχοποιητικούς παράγοντες που πυροδοτούν την εμφάνιση της νόσου όπως:
Μόλυνση από ιό. Εχει διαπιστωθεί συσχέτιση της νόσου με λοιμώξεις από ορισμένους ιούς, όπως ο ιός Epstein Barr που προκαλεί λοιμώδη μονοπυρήνωση.
Η συνύπαρξη με άλλα νοσήματα όπως ραγοειδίτιδα, θυρεοειδοπάθεια και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα.
Το γεωγραφικό πλάτος. Η συχνότητα εμφάνισης αυξάνει όσο αυξάνεται η απόσταση από τον Ισημερινό τόσο προς το βόρειο όσο και προς το νότιο ημισφαίριο.
Η βιταμίνη D. Μελέτες έχουν δείξει ότι η διαμονή σε χώρες με χαμηλή ηλιοφάνεια, όπου τα επίπεδα της βιταμίνης D στον οργανισμό είναι χαμηλά, αυξάνει το κίνδυνο εμφάνισης της νόσου και υποτροπών.
Ψυχολογικοί παράγοντες. Σε όλες τις αυτοάνοσες παθήσεις υπάρχει σημαντική συμμετοχή της ψυχολογίας στην αντίδραση και την κινητοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος, αφού σύμφωνα με έρευνες ύστερα από μεγάλο στρες υπάρχουν μεγαλύτερες πιθανότητες υποτροπής.
Αλλοι ενοχοποιητικοί παράγοντες είναι το κάπνισμα, η παχυσαρκία και η αυξημένη λήψη αλατιού με το φαγητό.
Τα συνηθέστερα συμπτώματα της πολλαπλής σκλήρυνσης είναι: Διαταραχές στην όραση, όπως θάμπωμα και διπλωπία. Αδυναμία στα άκρα, διαταραχές στην ισορροπία και στον συγχρονισμό κινήσεων. Μυϊκοί σπασμοί. Απώλεια της αισθητικότητας. Απώλεια ούρων από ανεπαρκή έλεγχο της ουροδόχου κύστης. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι παρόμοια συμπτώματα δεν προκαλούνται μόνο από την πολλαπλή σκλήρυνση, αλλά κι από άλλες παθήσεις, γι' αυτό ο ασθενής θα πρέπει να απευθυνθεί σε νευρολόγο ο οποίος θα θέσει τη διάγνωση.
Η θεραπεία στοχεύει στο να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου
Η πολλαπλή σκλήρυνση δεν θεραπεύεται, ωστόσο όταν η διάγνωση γίνει έγκαιρα, υπάρχει μεγάλη δυνατότητα αναχαίτισης της νόσου. Βασικός στόχος της θεραπείας είναι η μείωση των εξάρσεων, η επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου (αναπηρία) και η μείωση των εγκεφαλικών εστιών. Οι γιατροί έχουν πλέον πολλές θεραπευτικές επιλογές στη φαρέτρα τους. Ωστόσο, δεν είναι όλα τα φάρμακα το ίδιο αποτελεσματικά. Αναμφισβήτητα ο τρόπος και η συχνότητα χορήγησης ενός φαρμάκου για χρόνια είναι πολύ σημαντικός, τόσο για την ποιότητα ζωής του ασθενούς όσο και για τη συμμόρφωσή του στη θεραπεία. Πρόσφατη ανασκόπηση μελετών για τη θεραπεία της ΠΣ που δημοσιεύθηκε στην «Cochrane Library» δείχνει ότι η υποδόρια μορφή της ιντερφερόνης IFN beta-1a (πρώ­της γραμμής θεραπεία) και το Natalizumab (δεύτερης γραμμής) υπερτερούν έναντι άλλων θεραπειών στην πρόληψη των υποτροπών της νόσου μετά από έρευνα 2 ετών σε 17.401 ασθενείς με ΠΣ. Ας σημειωθεί ότι η Cochrane αποτελεί έναν ανεξάρτητο οργανισμό συστηματικών ανασκοπήσεων υψηλής ποιότητας στον τομέα της υγείας, ενώ οι μεταναλύσεις της έχουν στόχο την ενημέρωση της ιατρικής κοινότητας σχετικά με τις διαθέσιμες θεραπείες.
*Διευθύντρια Νευρολογικής Κλινικής Ογκολογικού Νοσοκομείου «Αγιοι Ανάργυροι»
ΠΗΓΗ: ethnos.gr