Ζηλεύετε και νιώθετε συνέχεια να σας απορρίπτουν; Ίσως φταίει η παιδική σας ηλικία

Οι εμπειρίες που έχει κάθε άνθρωπος στην παιδική του ηλικία διαμορφώνουν όχι μόνο το χαρακτήρα του, αλλά και τι μαθαίνει στον συναισθηματικό και κοινωνικό τομέα, κάτι που τον ακολουθεί και στην ενήλικη ζωή του. Έτσι, πολλές από τις δυσκολίες και τα λάθη των σχέσεων οφείλονται σε πεποιθήσεις και μοτίβα συμπεριφοράς που έμαθε κανείς σε μικρή ηλικία και ποτέ δεν άλλαξε.

Η Ψυχοθεραπεύτρια Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος  (greekpsychologypages.blogspot.gr) αναλύει...

Οι πρώτες σημαντικές σχέσεις που αναπτύσσει ο άνθρωπος λαμβάνουν χώρα μέσα στην οικογένειά του. Βλέποντας λοιπόν κανείς πώς τα μέλη της οικογένειας σχετίζονται μεταξύ τους και με τον ίδιο, ο άνθρωπος αρχίζει σταδιακά να συμπληρώνει τα κομμάτια του παζλ σχετικά με το τι-που-πώς-πότε-γιατί των ανθρώπινων σχέσεων. Τα «μαθήματα» ή μηνύματα που παίρνει κανείς στην παιδική του ηλικία για τις ανθρώπινες σχέσεις σχετίζονται με την εμπιστοσύνη, την επικοινωνία, την εξουσία και τον έλεγχο και, τέλος, τη δια βίου μάθηση για το τι είναι μια σχέσνη.

Εμπιστοσύνη

Μήπως ανήκετε στην κατηγορία του ζηλιάρη; Μήπως νιώθετε εύκολα ότι σας απορρίπτουν; Δυσκολεύεστε να δεσμευτείτε με κάποιο άτομο; Πολλά ζητήματα σαν και αυτά έχουν τις ρίζες τους στα μηνύματα που πήρε κανείς και στο τι έμαθε κατά την παιδική του ηλικία.

Όταν το μικρό παιδί μεγαλώνει σε μια οικογένεια όπου νιώθει σιγουριά και ασφάλεια, ξέρει τι να περιμένει, υπάρχουν ρουτίνες και σταθερότητα στα πρόσωπα και τις καταστάσεις γύρω του, μαθαίνει εύκολα να εμπιστεύεται τους άλλους, κάτι το οποίο μεταφέρει και στην ενήλικη ζωή του.

Τι γίνεται όμως, όταν το παιδί αισθάνεται απόρριψη ή έχει χάσει (λόγω θανάτου, διαζυγίου, μετακόμισης) κάποιο σημαντικό πρόσωπο; Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα, ιδίως όταν δεν υπάρχει ένα συναισθηματικό «δίχτυ ασφαλείας», να μεγαλώσει αυτό το παιδί και να γίνει άτομο που δύσκολα «αφήνεται» ή εμπιστεύεται τους άλλους, ακόμα και όταν αυτό είναι το σωστό, με αποτέλεσμα να ζημιώνει τον εαυτό του.

Η ικανότητα του να εμπιστεύεται κανείς τους άλλους δημιουργείται σταδιακά στο οικογενειακό περιβάλλον, μέσα από τη σχέση με τους γονείς ή/και τους φροντιστές του παιδιού. Όταν λοιπόν συμβεί κάτι που καταστρέφει την εμπιστοσύνη, ο ενήλικος δυσκολεύεται να ανοίγεται και να εμπιστεύεται άλλους.

Επικοινωνία

Αν σας είναι εύκολο να δείχνετε τα συναισθήματά σας, τότε πιθανότατα μεγαλώσατε σε ένα σπίτι όπου σας ενθάρρυναν να είστε ανοιχτός σχετικά με το πώς νιώθετε και όπου και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας εξωτερίκευαν τα συναισθήματά τους, θετικά και αρνητικά. Ακόμα και η έκφραση του θυμού μπορεί να είναι μια θετική εμπειρία -στο βαθμό που οι εμπλεκόμενοι δε ...σφάζονται και διατηρούν μια αίσθηση του μέτρου-, αφού ακολουθεί η εκτόνωση, η συμφιλίωση και η ηρεμία.

Η σωστή επικοινωνία στους κόλπους της οικογένειας ενέχει και ένα συγκρουσιακό κομμάτι, το οποίο όμως ακολουθείται από σεβασμό στην προσωπικότητα του καθενός και επίλυση της σύγκρουσης μέσα από συζήτηση. Μεγαλώνοντας με αυτό τον τρόπο το παιδί, ως ενήλικας μαθαίνει να διαχειρίζεται τις συγκρούσεις, να μη θεωρεί ότι φέρνουν τη συντέλεια του κόσμου και να τις αντιμετωπίζει ως ένα μέσο για βελτίωση της ζωής. Το να μεγαλώσει κανείς σε ένα σπίτι-ζώνη μάχης λόγω καβγάδων είναι προβληματικό, όπως προβληματικό είναι όταν υπάρχει παγερή αδιαφορία και αγνοούνται οι προσπάθειες των μελών να εκφράσουν διαφορετική γνώμη.

Στις ειλικρινείς σχέσεις τα άτομα μαθαίνουν να εκφράζουν τον εαυτό τους ειλικρινά, ανοιχτά και με σωστό τρόπο.

Έλεγχος και εξουσία

Όταν ένας ενήλικας δυσκολεύεται να μοιραστεί ή να ανταγωνιστεί, συχνά το πρόβλημα μπορεί να αναχθεί στα λανθασμένα μηνύματα που πήρε σε μικρή ηλικία, μεγαλώνοντας σε μια οικογένεια όπου οι ενήλικες δεν διαχειρίζονταν σωστά τον έλεγχο και την εξουσία. Έτσι, όταν μεγαλώνει κανείς σε ένα περιβάλλον όπου μαθαίνει ότι οι κανόνες είναι προς όφελός του και όχι για να τιμωρηθεί, όταν ενθαρρύνεται να μοιραστεί και δέχεται έπαινο για την προσπάθειά του (ακόμα και αν δεν αποφέρει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα) ενώ παράλληλα δε συγκρίνεται με κάποιον καλύτερο από τον ίδιο, είναι πολύ πιθανό ότι το άτομο αυτό ως ενήλικας δεν θα έχει προβλήματα με την εξουσία και τον έλεγχο.

Είναι φυσιολογική ανθρώπινη ανάγκη να αισθανόμαστε ότι έχουμε τον έλεγχο των πραγμάτων και όταν κανείς από παιδί αναλαμβάνει μικρές ευθύνες το πιθανότερο είναι ότι θα ενηλικιωθεί με εμπιστοσύνη στον εαυτό του, τόσο για τις υπευθυνότητες και τις σωστές αποφάσεις του, όσο και για τα λάθη του.

Μάθηση για το «τί είναι σχέση;»

Ο άνθρωπος μαθαίνει για το τι ακριβώς είναι μια σχέση από τη σχέση των γονιών του, ακόμα και αν αυτοί είναι χωρισμένοι (μέσα από άλλες σχέσεις που πιθανόν είχαν ή μέσα από τις προσδοκίες τους). Τα σημαντικά μηνύματα που δέχεται κανείς συνήθως αφορούν:

Πόσο χρόνο πρέπει να περνά μαζί το ζευγάρι και τι κάνει μαζί

Για ποια πράγματα διαφωνεί ένα ζευγάρι και πώς «τα βρίσκει»

Πόση στοργή δείχνει ο ένας στον άλλον και πότε γίνεται αυτό

Σε ποια πράγματα είναι καλύτερες οι γυναίκες και σε ποια οι άνδρες

Ποιος βγάζει τα χρήματα και ποιος τα ξοδεύει

Ποιος παίρνει τις τελικές αποφάσεις

Τι σημαίνει σεξ

Πώς μοιράζονται οι διάφορες δουλειές και υποχρεώσεις

Τι κάνει το ζευγάρι χωριστά, όταν δεν είναι μαζί

Πώς φέρονται διαφορετικά οι άνδρες και οι γυναίκες όταν είναι θυμωμένοι ή στεναχωρημένοι

Πώς γιορτάζονται οι γιορτές και οι επέτειοι

Τι κάνει ο άντρας ή η γυναίκα και φέρνεις στεναχώρια ή χαρά στον/στη σύντροφο

Αν είναι καλύτερα να είναι κανείς ζευγάρι ή μόνος

Παιδικά μηνύματα και ενήλικες αποφάσεις

Το ότι μαθαίνει ή δε μαθαίνει κανείς βασικά πράγματα στην παιδική του ηλικία δε σημαίνει ότι είναι καταδικασμένος ως ενήλικας. Ό,τι μήνυμα και αν έχει πάρει κανείς, μπορεί να το φιλτράρει, να το επεξεργαστεί και, αν χρειάζεται, να το αλλάξει. Αυτή η διαδικασία μπορεί να γίνει με συζητήσεις με τον εαυτό, με άτομα τα οποία κανείς εμπιστεύεται, ή, με έναν ειδικό.

boro.gr