Δύο αμερικανοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι μεγάλες ποσότητες νερού είναι εγκλωβισμένες στα έγκατα του πλανήτη
Στέφανος Κρίκκης
Σημαντικές ενδείξεις ότι στα έγκατα της Γης
κρύβεται ένας ωκεανός νερού, ο οποίος όμως δεν είναι σε ρευστή κατάσταση
αλλά εγκλωβισμένος σε πετρώματα, υποστηρίζουν ότι έχουν στα χέρια τους
αμερικανοί επιστήμονες. Η παρουσία του νερού σε ρευστή κατάσταση στην
επιφάνεια της Γης είναι η αιτία που ο πλανήτης μας διαθέτει ζωή.
Ωστόσο, πολλοί επιστήμονες προσπαθούν καιρό τώρα
να εξακριβώσουν πόσο μεγάλες είναι ποσότητες του νερού που
ανακυκλώνονται από την επιφάνεια της Γης προς το εσωτερικό της, λόγω της
κίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών και βεβαίως ποια μορφή μπορεί να έχει
το νερό βαθιά μέσα στη Γη όπου επικρατούν υψηλότατες θερμοκρασίες.
Ο Στιβ Γιάκομπσεν που είναι γεωφυσικός στο
Πανεπιστήμιο Νορθγουέστερν και ο σεισμολόγος Μπράντον Σμαντ από το
Πανεπιστήμιο του Νέου Μεξικού εντόπισαν μεγάλους θυλάκους μάγματος κάτω
από τη Βόρεια Αμερική, σε βάθος περίπου 640 χιλιομέτρων.
Οπως λένε, η ύπαρξη του μάγματος σε αυτό το σημείο
του μανδύα της Γης υποδηλώνει την ύπαρξη νερού. Προσθέτουν δε ότι οι
ποσότητες νερού από την επιφάνεια της Γης μπορεί να μεταφέρονται σε τόσο
μεγάλα βάθη συνεισφέροντας εν μέρει στη μερική ρευστοποίηση πετρωμάτων
που βρίσκονται βαθιά στον μανδύα.
Ομως, όπως προκύπτει από την έρευνά τους, το νερό
στα έγκατα της Γης δεν έχει κάποια από τις τρεις γνωστές μας μορφές με
τις οποίες το συναντάμε στην επιφάνειά της. Δεν είναι ούτε ρευστό ούτε
ατμός ούτε πάγος. Είναι σε μια άλλη μορφή, παγιδευμένο στη μοριακή δομή
ορυκτών που εμπεριέχονται στα πετρώματα του μανδύα.
«Οι γεωλογικές διεργασίες στην επιφάνεια της Γης,
όπως οι σεισμοί ή τα ηφαίστεια που εκρήγνυνται, αποτελούν μια έκφραση
του τι συμβαίνει στον πλανήτη, μακριά από τα δικά μας μάτια» λέει ο
Γιάκομπσεν. «Πιστεύω πως τελικά, με τα δεδομένα που έχουμε,
αποκαλύπτεται μπροστά μας η ολοκληρωμένη εικόνα του κύκλου που κάνει το
νερό στη Γη».
ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ. Πολλοί
επιστήμονες υπέθεταν ότι μεγάλες ποσότητες νερού βρίσκονται παγιδευμένες
σε ένα πετρώδες στρώμα μεταξύ του κατώτερου και του ανώτερου μανδύα της
Γης, σε βάθη που κυμαίνονται από τα 400 έως τα 640 χιλιόμετρα.
Ο Γιάκομπσεν και ο Σμαντ είναι οι πρώτοι ειδικοί
που, όπως λένε, διαθέτουν άμεσες ενδείξεις ότι πρέπει να υπάρχει νερό σε
αυτήν την περιοχή του μανδύα που αποκαλείται μεταβατική ζώνη. Η έρευνά
τους δημοσιεύτηκε στο «Science». Αξιοποίησαν τις πληροφορίες που
κρύβονταν σε σεισμικά κύματα τα οποία απελευθερώθηκαν από σεισμούς
(καταγράφηκαν από 2.000 σεισμόμετρα διάσπαρτα στις ΗΠΑ) για να
διερευνήσουν τη δομή του βαθέος φλοιού και του μανδύα. Στο πλαίσιο
εργαστηριακών πειραμάτων, προσομοίωσαν τις γεωφυσικές διεργασίες που
συμβαίνουν σε τόσο μεγάλα βάθη υπό συνθήκες τεράστιας πίεσης.
Οι δύο ειδικοί οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι το
νερό παγιδεύεται στα πετρώματα του μανδύα και κυρίως σε εκείνα που
περιέχουν ένα ορυκτό που λέγεται ρινγκουδίτης. Ο όγκος των πετρωμάτων
στη μεταβατική ζώνη είναι τεράστιος και οι θερμοκρασίες που
αναπτύσσονται εκεί υπερβαίνουν τους 1.100 βαθμούς Κελσίου.
Τα μόρια του νερού υπό καθεστώς τέτοιας πίεσης
δημιουργούν ρίζες υδροξυλίου οι οποίες ενσωματώνονται στην κρυσταλλική
δομή του ορυκτού. Ο ρινγκουδίτης είναι σαν το σφουγγάρι λέει ο
Γιάκομπσεν. «Υπάρχει κάτι πολύ ειδικό αναφορικά με την κρυσταλλική του
δομή η οποία έλκει το υδρογόνο και παγιδεύει το νερό.
Οι επιστήμονες λένε ότι ακόμη και αν το 1% της
περιεκτικότητας των πετρωμάτων του μανδύα είναι νερό, τότε η συνολική
ποσότητα ύδατος που κατακρατούν οι ρινγκουδίτες είναι κατά πολύ
μεγαλύτερη από εκείνη των ωκεανών. Η πρώτη πειστική ένδειξη για την
ύπαρξη τεράστιων αποθεμάτων νερού στο εσωτερικό της Γης προήλθε,
νωρίτερα φέτος, χάρη σε ένα μικρό ακατέργαστο διαμάντι που βρέθηκε
τυχαία στη ρηχή κοίτη ποταμού στη Δυτική Βραζιλία.
Πρόκειται για ένα διαμάντι μήκους μόλις πέντε
χιλιοστών που δημιουργήθηκε στον μανδύα της Γης. Ωστόσο, το συγκεκριμένο
διαμάντι έδειξε στους επιστήμονες ότι σε αυτό το μεγάλο βάθος στο
εσωτερικό του πλανήτη υπάρχει μια τεράστια υδάτινη ζώνη η οποία
δημιουργείται από το νερό των ωκεανών που διαφεύγει από τον πυθμένα.
Ο Ιούλιος Βερν και το διαμάντι
Ο ωκεανός στο κέντρο της Γης «δεν είναι όπως τον
περιγράφει ο Ιούλιος Βερν, όπου μπορούν να ταξιδεύουν πλεούμενα» ανέφερε
ο καθηγητής Γεωχημείας Γκράχαμ Πίρσον του καναδικού Πανεπιστημίου της
Αλμπέρτα (κάτω). «Πρόκειται για νερό που συγκρατείται μέσα σε ορυκτά. Το
μικρό διαμάντι που εξετάσαμε περιέχει ένα ορυκτό που λέγεται
ρινγκουδίτης καθώς και νερό ίσο με το 1,5% του βάρους του».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου