Η αρθρίτιδα των νέων

Η Ψωριασική Αρθρίτιδα (ΨΑ) είναι μια χρόνια φλεγμονώδης αρθρίτιδα, η οποία παρατηρείται στο 5-17% των ασθενών με ψωρίαση...

Ποιους προσβάλλει; H ψωριασική αρθρίτιδα εκδηλώνεται συνήθως σε άτομα ηλικίας 35-55 ετών, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και προσβάλλει περίπου εξίσου άνδρες και γυναίκες.

Υπολογίζεται ότι περίπου το 0,17% έως 0,56% του παγκόσμιου  πληθυσμού υποφέρει από ψωριασική αρθρίτιδα.  

Οι εκτιμήσεις παρουσιάζουν ιδιαίτερη διακύμανση πιθανόν λόγω έλλειψης ευρέως αποδεκτών κριτηρίων ταξινόμησης και δυσκολίας διάγνωσης της ψωριασικής αρθρίτιδας σε κλινικά πλαίσια.

Ποια είναι τα αίτια;

H ακριβής αιτία εμφάνισης της ψωριασικής αρθρίτιδας δεν είναι γνωστή.  Έρευνες δείχνουν ότι στην παθογένεια της νόσου εμπλέκονται πολλοί παράγοντες: γενετικοί, περιβαλλοντικοί και ανοσολογικοί.
Πιθανολογείται ότι η έκθεση γενετικά προδιατεθειμένων ατόμων σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως βακτηριακά πεπτίδια, στρες ή τραύμα, πυροδοτεί μία σειρά μη φυσιολογικών φλεγμονωδών αντιδράσεων του ανοσοποιητικού συστήματος που οδηγούν στην εκδήλωση της νόσου.

Πώς εκδηλώνεται;

H ψωριασική αρθρίτιδα είναι μία περίπλοκη ρευματική νόσος με ένα ποικιλόμορφο σύνολο συμπτωμάτων.  Συνήθως (στο 70% των ασθενών) εκδηλώνεται πολλά χρόνια μετά τα πρώτα συμπτώματα της ψωρίασης.  Στο 15-20% η αρθρίτιδα προηγείται της εμφάνισης της ψωρίασης, ενώ το 10%-15% των ασθενών αναφέρει ταυτόχρονη εκδήλωση της νόσου στο δέρμα και στις αρθρώσεις,

Αρθρικές εκδηλώσεις

Ο τύπος της αρθρικής προσβολής ποικίλει, μπορεί να παρουσιάζει διακυμάνσεις με την πάροδο του χρόνου ή ανάλογα με τη θεραπεία και περιλαμβάνει:
Aσύμμετρη προσβολή μιας ή λίγων αρθρώσεων.  Συμμετρική πολυαρθρίτιδα με κατανομή παρόμοια με αυτή της Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας, δηλαδή συμμετρική προσβολή των μικρών κυρίως αρθρώσεων των χεριών και των ποδιών – σήμερα φαίνεται να είναι ο συχνότερος τύπος.  Προσβολή των τελικών (άπω) αρθρώσεων των δακτύλων που συνοδεύεται συνήθως από αλλοιώσεις των νυχιών.  Προσβολή της σπονδυλικής στήλης και των ιερολαγόνιων αρθρώσεων που εκδηλώνεται με οσφυαλγία και μπορεί να συνοδεύεται ή όχι από περιφερική αρθρίτιδα.  Ακρωτηριασική αρθρίτιδα, μία μορφή αρθρίτιδας που προκαλεί σημαντικές οστικές βλάβες.

Άλλη χαρακτηριστική εκδήλωση της ψωριασικής αρθρίτιδας αποτελεί η ενθεσίτιδα που οφείλεται σε φλεγμονή στις θέσεις πρόσφυσης των τενόντων, των συνδέσμων και των θυλάκων στα οστά.  Συχνή εντόπιση της ενθεσίτιδας είναι η κάτω επιφάνεια της πτέρνας και η οπίσθια επιφάνεια όπου προσφύεται ο αχίλλειος τένοντας.  Επίσης πολύ συχνή εκδήλωση είναι και η ομότιμη κατά μήκος διόγκωση των δακτύλων των χεριών και των ποδιών που αναφέρεται ως δακτυλίτιδα ή αλλαντοειδές δάκτυλο.

Δερματικές εκδηλώσεις

Η ψωρίαση είναι μία χρόνια και υποτροπιάζουσα δερματική διαταραχή που χαρακτηρίζεται κυρίως από ερυθρές «πλάκες», που καλύπτονται από αργυρόχροα λέπια και συνήθως εντοπίζεται στους αγκώνες, στα γόνατα, στο τριχωτό της κεφαλής, στις κνήμες, στην οσφύ και στις μεσογλουτιαίες πτυχές. Ταξινομείται σε διάφορες μορφές ανάλογα με τον τύπο και την εντόπιση του εξανθήματος.  Συχνή είναι και η προσβολή των ονύχων.  Τα κλινικά σημεία της ψωριασικής προσβολής των ονύχων περιλαμβάνουν βοθρία των ονύχων, ονυχόλυση (διαχωρισμός του όνυχα από την κοίτη του), εγκάρσια αυλάκωση και ευθραυστότητα, υπερκεράτωση της κοίτης, λευκονυχία και φαιοκίτρινη χρώση.

Άλλες εξωαρθρικές εκδηλώσεις

Η ψωριασική αρθρίτιδα εκτός από τις αρθρώσεις και το δέρμα μπορεί να προσβάλει και άλλα όργανα του σώματος.
Η πιο συχνή εξωαρθρική εκδήλωση της νόσου είναι η ραγοειδίτιδα ή ιριδοκυκλίτιδα.   Πρόκειται για φλεγμονή του μέσου χιτώνα (του ραγοειδούς) του οφθαλμού που εκδηλώνεται με αιφνίδιο πόνο, ερυθρότητα και θάμπωμα της όρασης.
Σπανιότερα παρατηρείται προσβολή του εντέρου, της καρδιάς και των πνευμόνων.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Kατά κανόνα η διάγνωση της ΨΑ είναι κλινική και γίνεται με τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού και την κλινική εξέταση.  Τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης είναι αυτά που συνήθως οδηγούν τον ιατρό στη διενέργεια ορισμένων εργαστηριακών και απεικονιστικών εξετάσεων για να τεθεί τελικά η διάγνωση της ΨΑ.

Πώς αντιμετωπίζεται η ψωριασική αρθρίτιδα;

H θεραπεία της ψωριασικής αρθρίτιδας έχει ως στόχο την ανακούφιση των ασθενών μέσω του ελέγχου των συμπτωμάτων και της φλεγμονής, την επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου, τη διατήρηση καλής λειτουργικότητας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.  Για τη βέλτιστη αντιμετώπιση απαιτείται η έγκαιρη διάγνωση της νόσου και η πρώιμη και ορθή θεραπευτική παρέμβαση με συνδυασμό φαρμακευτικής και μη φαρμακευτικής θεραπείας, της οποίας ακρογωνιαίο λίθο αποτελεί η σωστή εκπαίδευση και η τακτική άσκηση των ασθενών.

Αθανάσιος Τζιούφας
Καθηγητής Ρευματολογίας - Ανοσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής Εργαστηρίου – Κλινικής Παθολογικής Φυσιολογίας,                        Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών


onmed.gr