Η διατροφική υπερ... αξία του λιναρόσπορου

Η –μέχρι τώρα- παραγνωρισμένη αυτή τροφή προσφέρει στον οργανισμό, εκτός από το λινελαϊκό οξύ και το άλφα-λινολενικό οξύ, δυο λιπαρά οξέα που είναι σημαντικά για τον οργανισμό, Ω-3 λιπαρά, φυτικές ίνες, μέταλλα, βιταμίνες και τις πολύτιμες λιγνάνες.

Το λινάρι είναι φυτό, γνωστό από αρχαιοτάτων χρόνων, κυρίως για τις κλωστικές του ίνες που χρησιμοποιούνταν και χρησιμοποιούνται ακόμα για την ύφανση του λινού υφάσματος. Και τότε όμως, δεν ήταν αυτή η μοναδική προσφορά του φυτού αυτού στον άνθρωπο.
Ο λιναρόσπορος, η σημασία του οποίου γίνεται όλο και περισσότερο γνωστή, προσφέρει πολύ σημαντικά οφέλη και πλεονεκτήματα στην καλή υγεία μας. Καλλιέργειες του σπόρου του λιναριού, αναφέρονται σε αρχαία Αίγυπτο και Κίνα, ενώ ο μύθος θέλει τον Καρολομάγνο τον Μέγα, να… ταΐζει τους έμπιστούς του τον 8ο αιώνα με λιναρόσπορο, φροντίζοντας έτσι για την καλή υγεία τους. Από αυτό και μόνο αντιλαμβανόμαστε πως οι δυνατότητες και η θρεπτική ταυτότητα του λιναρόσπορου, είναι γνωστά από τα αρχαία κιόλας χρόνια.
Η –μέχρι τώρα- παραγνωρισμένη αυτή τροφή προσφέρει στον οργανισμό, εκτός από το λινελαϊκό οξύ και το άλφα-λινολενικό οξύ, δυο λιπαρά οξέα που είναι σημαντικά για τον οργανισμό, Ω-3 λιπαρά, φυτικές ίνες, μέταλλα, βιταμίνες και τις πολύτιμες λιγνάνες.
Θρεπτικό προφίλ
Πιο συγκεκριμένα, οι λιγνάνες, περιέχονται, μεταξύ άλλων, σε όσπρια και δημητριακά, με τη διαφορά ότι στο λιναρόσπορο βρίσκονται σε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες (από 75 έως 800 φορές μεγαλύτερη αναλογία). Είναι φυσικά αντιοξειδωτικά και λειτουργούν και σαν φυτοοιστρογόνα. Καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες στον οργανισμό και παρουσιάζουν πολύ σημαντική αντικαρκινική δράση αφού μπλοκάρουν τη λειτουργία ενζύμων που εμπλέκονται στο σχηματισμό των καρκινικών όγκων. Προστατεύουν τις γυναίκες από τον καρκίνο του στήθους και τους άντρες από την εμφάνιση προστάτη. Ο λιναρόσπορος λοιπόν είναι ένα από τα ισχυρότερα αντιοξειδωτικά της φύσης, σημαντικότερο ακόμα και από τα μούρα και τα λαχανικά.
Ο σπόρος του λιναριού είναι πλούσιος σε φυτικές ίνες, διαλυτής και αδιάλυτης μορφής. Οι ίνες που διαλύονται με το νερό, βοηθούν στην πτώση της χοληστερίνης και των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα, ενώ η αδιάλυτη μορφή φυτική ίνας ενισχύει τη σωστή λειτουργία του εντέρου. Τέλος, επειδή ένα μόνο κουταλάκι λιναρόσπορου περιέχει 8 γραμμάρια φυτικές ίνες, καλό είναι όταν πρώτο-εντάξετε τον σπόρο αυτό στη διατροφή σας, να φροντίσετε να το κάνετε σταδιακά, ξεκινώντας για παράδειγμα με μισό κουταλάκι την ημέρα για να αποφύγετε τυχόν πρήξιμο.
Τα Ω-3 λιπαρά οξέα, συμβάλλουν σημαντικά στην υγεία της καρδιάς με πολλούς τρόπους, ενώ είναι γνωστό πως δεν τα παράγει ο ανθρώπινος οργανισμός. Ο μοναδικός τρόπος λοιπόν να τα αποκτήσει είναι μέσω τροφών όπως είναι ο λιναρόσπορος. Η αντιφλεγμονώδης δράση των Ω-3 είναι δεδομένη και διόλου αμελητέα αν και τα Ω-3 λιπαρά του λιναρόσπορου δεν είναι της ίδιας κατηγορίας με εκείνα που λαμβάνουμε από τα ψάρια, γι’ αυτό καλό είναι να μην περιορίζεστε στις επιλογές σας.
Ο συνεργασία των τριών βασικών θρεπτικών στοιχείων στο λιναρόσπορο, είναι ο κύριος λόγος που θεωρείται μια από τις πιο θρεπτικές τροφές της φύσης.
Θρεπτικά οφέλη και προφυλάξεις
Οι δυνατότητες του λιναρόσπορου και η προσφορά του στην καλή υγεία είναι πολλές και είναι όλες σημαντικές. Αν και οι σχετικές έρευνες που θα επιβεβαίωναν την αδιαμφισβήτητη σημαντικότητα της τροφής δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένες, ο λιναρόσπορος είναι γνωστός για την αντικαρκινική του δράση, καθώς, όπως αναφέραμε, οι λιγνάνες έχουν ιδιότητες που εμποδίζουν την περαιτέρω ανάπτυξη των όγκων. Ο λιναρόσπορος, ενισχύει το καρδιαγγειακό σύστημα, διατηρώντας την πίεση σε υγιή επίπεδα, μειώνει το ρίσκο εμφάνισης καρδιακών προβλημάτων και ρίχνει τα επίπεδα της χοληστερίνης, ενώ τα Ω-3 βοηθούν στην απώλεια βάρους, καθώς διατηρούν την αίσθηση της ικανοποίησης της πείνας, αφήνοντας στο πεπτικό σύστημα το χρόνο να επεξεργαστεί την πρωτεΐνη και τις φυτικές ίνες, κάτι που επιμηκύνει ακόμα περισσότερο την αίσθηση ότι είμαστε χορτάτοι, γλιτώνοντάς μας έτσι από τις αμαρτωλές λιγούρες.
Ο λιναρόσπορος, διατηρεί τα επίπεδα του ζαχάρου στα σωστά επίπεδα, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις διαβητικών που αν δεν ανέστρεψαν το διαβήτη, κατάφεραν να τον διαχειριστούν πολύ καλύτερα μετά την κατανάλωση λιναρόσπορου. Επιπλέον, οι φυτικές του ίνες φροντίζουν για την καλή λειτουργία του εντερικού συστήματος, είτε αναφερόμαστε σε δυσκοιλιότητα είτε σε διάρροια. Αξίζει ακόμα να αναφέρουμε πως κάποιες έρευνες έχουν αποδείξει πως ο λιναρόσπορος έχει άμεση ανακουφιστική δράση στις εμμηνοπαυσιακές εξάψεις που αντιμετωπίζουν πολλές γυναίκες.
Η αντιφλεγμονώδης δράση του λιναρόσπορου, έχει αποτελέσματα και στην υγεία της επιδερμίδας, ενώ το μεγαλύτερο καλό του λιναρόσπορου είναι η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος το οποίο με τη σειρά του μας προστατεύει από τυχόν ασθένειες.
Αν και οι σχετικές έρευνες είναι σπάνιες, καλό είναι να αποφεύγεται η κατανάλωση λιναρόσπορου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, εξαιτίας των λιγνανών που φέρονται ως φυσικά οιστρογόνα.
Το μεγαλύτερο όφελος όμως του λιναρόσπορου είναι τα συνολικά αποτελέσματα του συνδυασμού των τριών βασικών κατηγοριών που περιέχει, ενώ προάγει την σωστή υγεία του οργανισμού, παρέχοντάς του a priori τη δυναμική να θεραπεύεται ο ίδιος κάθε φορά που παρίσταται ανάγκη.
Προτάσεις κατανάλωσης
Σήμερα στην αγορά υπάρχουν δυο κύρια είδη λιναρόσπορου, ο χρυσός και ο καφέ σπόρος, με τον δεύτερο τύπο να είναι συνηθέστερος στα σουπερ-μάρκετ, ενώ τα διατροφικά τους προφίλ να είναι σχεδόν ίδια.
Ο καλύτερος τρόπος κατανάλωσης του λιναρόσπορου είναι να τον τρώτε σε αλεσμένη μορφή, όποιον τύπο και να διαλέξετε. Όταν λαμβάνουμε ολόκληρο το λιναρόσπορο, αυτός δεν χωνεύεται από το στομάχι και τα θρεπτικά συστατικά που είναι εγκλωβισμένα στο σπόρο, δεν περνούν ποτέ στον οργανισμό. Πλέον, δεν είναι μια τροφή που δύσκολα θα βρείτε στην αγορά καθώς όλο και περισσότεροι ανακαλύπτουν την αξία του και όλο και περισσότεροι τον αποζητούν.
Οι τρόποι να τον εντάξετε στην καθημερινή σας διατροφή είναι πολλοί και είναι όλοι εύκολοι: Η ημερήσια προτεινόμενη δόση είναι περίπου 1-2 κουταλάκια του γλυκού, που μπορείτε να προσθέσετε σε χυμούς και smoothies, σε σούπες, στο γιαούρτι με τα δημητριακά, ακόμα και στις σάλτσες των φαγητών ενώ ακόμα μπορείτε να αντικαταστήσετε με αλεσμένο λιναρόσπορο μέρος από το αλεύρι που χρησιμοποιείτε για την παρασκευή ψωμιού. Δοκιμάστε σε συνταγές που απαιτούν 2 κούπες αλεύρι, το ¼ ή το μισό από τη μία κούπα να είναι αλεσμένος λιναρόσπορος. Και αν φοβάστε για τις επιπτώσεις των υψηλών θερμοκρασιών του φούρνου στο λιναρόσπορο, μπορείτε να πάψετε να φοβάστε. Δεν υπάρχει καμία αλλοίωση των θρεπτικών συστατικών.
Τέλος, μια ιδέα είναι να πασπαλίσετε τα βραστά λαχανικά με λίγους σπόρους για να τα κάνετε λίγο πιο τραγανιστά. Ο λιναρόσπορος θυμίζει στην όψη σουσάμι, οπότε, είναι εύκολο να το αντικαταστήσει σε πολλές περιπτώσεις.
Στην αρχή ίσως δυσκολευτείτε να το βάλετε στη ζωή σας, αλλά όταν το καταφέρετε όμως τα οφέλη θα είναι ανυπολόγιστα και απτά.
Ανθή Παπαγεωργίου